Έρευνα για τις Δαπάνες για Περιβαλλοντική Προστασία στις Βιομηχανικές Επιχειρήσεις, 2009
Μεθοδολογικό σημείωμα για την Έρευνα για τις Δαπάνες για Περιβαλλοντική Προστασία στις Βιομηχανικές Επιχειρήσεις, 2009 Για σκοπούς συμμόρφωσης με τις πρόνοιες του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 58/97 του Συμβουλίου (ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 295/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου) σχετικά με τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων, καθώς επίσης και με τις απαιτήσεις του σχετικού ερωτηματολογίου των Eurostat/ΟΟΣΑ, η Στατιστική Υπηρεσία προχώρησε από το έτος αναφοράς 2001 στη διενέργεια έρευνας για τις δραστηριότητες περιβαλλοντικής προστασίας. Έκτοτε, η έρευνα περιλαμβάνεται στο τακτικό πρόγραμμα εργασιών της Στατιστικής Υπηρεσίας και διεξάγεται σε ετήσια βάση. Κάλυψη και Δείγμα Η έρευνα καλύπτει τα ορυχεία και λατομεία (NACE Αναθ. 2, τομέας Β), τη μεταποίηση (NACE Αναθ. 2 τομέας Γ), την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (NACE Αναθ. 2, τομέας Δ) και τη συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού (NACE Αναθ. 2, κλάδος 36). Η έρευνα διενεργείται ακολουθώντας την προβλεπόμενη μεθοδολογία, έννοιες και ορισμούς, στον καθορισμένο βαθμό λεπτομέρειας και κάλυψης. Για τον καθορισμό του δείγματος, χρησιμοποιείται το μητρώο επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις στους τομείς παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού καλύφθηκαν πλήρως λόγω του μικρού αριθμού τους. Για την κάλυψη των ορυχείων και λατομείων και των μεταποιητικών βιομηχανιών επιλέγεται δείγμα. Ως κριτήριο επιλογής χρησιμοποιείται ο αριθμός των εργαζομένων. Όλες οι επιχειρήσεις που εργοδοτούν 20 άτομα και πάνω περιλαμβάνονται στο δείγμα. Για τις μικρότερες επιχειρήσεις επιλέγεται συστηματικά δείγμα καθορισμένου μεγέθους (σε κάθε πενταψήφιο επίπεδο του NACE), με πιθανότητα επιλογής ανάλογα με το μέγεθος. Το δείγμα που προέκυψε για την έρευνα του 2009 αποτελείτο από 995 επιχειρήσεις, από τις οποίες 26 στον τομέα Β, 959 στον τομέα Γ, 2 στον τομέα Δ και 8 στον κλάδο 36 της στατιστικής ταξινόμησης οικονομικών δραστηριοτήτων NACE Αναθ. 2. Συλλογή Στοιχείων Η συλλογή των πληροφοριών γίνεται με προσωπική συνέντευξη στα γραφεία της κάθε επιχείρησης. Για το σκοπό αυτό προσλαμβάνονται εποχιακοί απογραφείς, που εκπαιδεύονται κατάλληλα ώστε να διεκπεραιώσουν τις συνεντεύξεις αυτές και να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο με τις απαιτούμενες πληροφορίες. Αναμένεται από αυτούς να εξηγήσουν στους επιχειρηματίες το σκοπό της έρευνας και τους όρους που χρησιμοποιούνται στο ερωτηματολόγιο και να τους βοηθήσουν να διακρίνουν τις δραστηριότητες που εκλαμβάνονται ως περιβαλλοντική προστασία. Αντίγραφο του ερωτηματολογίου ταχυδρομείται σε όλες τις επιχειρήσεις που επιλέγονται στο δείγμα μαζί με ένα επίσημο γράμμα που τις πληροφορεί ότι ένας απογραφέας θα επικοινωνήσει σύντομα μαζί τους για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Επίσης δημοσιεύεται ανακοίνωση στον εγχώριο τύπο, που ενημερώνει το κοινό για τη διεξαγωγή της έρευνας και ζητά τη συνεργασία του. Όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των ερευνών που διεξάγονται στην Κύπρο, έτσι και αυτή η έρευνα επιτυγχάνει πολύ ψηλό βαθμό ανταπόκρισης, πέραν του 95%. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το μικρό ποσοστό μη ανταπόκρισης δεν αποδίδεται στην άρνηση των επιχειρήσεων να συνεργαστούν, αλλά σε ατέλειες του μητρώου των επιχειρήσεων και, συγκεκριμένα, στο μη έγκαιρο εντοπισμό ορισμένων επιχειρήσεων που έχουν κλείσει. Ορισμοί που χρησιμοποιήθηκαν Περιβαλλοντική προστασία: ορίζεται ως οποιαδήποτε ενέργεια ή δραστηριότητα έχει ως κύριο σκοπό της τη συλλογή, επεξεργασία, περιορισμό, αποτροπή ή εξάλειψη της ρύπανσης και των ρυπαίνουσων ουσιών ή υλικών ή οποιασδήποτε άλλης φύσεως υποβάθμισης του περιβάλλοντος, που προκύπτει από τη λειτουργία μιας επιχείρησης. Περιλαμβάνονται όλες οι ενέργειες ή δραστηριότητες των οποίων ο κύριος σκοπός είναι η προστασία του περιβάλλοντος, ανεξάρτητα αν γίνονται για συμμόρφωση με κάποια νομική ρύθμιση ή για να ικανοποιηθούν σχετικές απαιτήσεις των πελατών της επιχείρησης ή για τη βελτίωση της εικόνας και του κύρους της επιχείρησης. Εντούτοις, δραστηριότητες ή ενέργειες που, αν και έχουν θετική επίδραση στο περιβάλλον, δεν πραγματοποιήθηκαν με κύριο γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος, εξαιρούνται. Τέτοιες δραστηριότητες είναι η διαχείριση των στερεών αποβλήτων και των λυμάτων, η πρόληψη και η εξάλειψη ή ο περιορισμός των αέριων εκπομπών, η προστασία του εδάφους και των υπόγειων υδάτινων στρωμάτων, η πρόληψη ή η μείωση του θορύβου και των κραδασμών, η διαφύλαξη των προστατευόμενων περιοχών και βιοτόπων, καθώς και ο έλεγχος ή η μέτρηση της ποιότητας του περιβάλλοντος, η παρακολούθηση και ο περιορισμός της παραγωγής αποβλήτων, κλπ. Δαπάνες περιβαλλοντικής προστασίας: αποτελούν το άθροισμα των επενδύσεων σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό και των τρεχουσών δαπανών. Επενδύσεις σε εξοπλισμό περιβαλλοντικής προστασίας: επενδύσεις σε εξοπλισμό (ενσωματωμένο ή που τοποθετείται στο τέλος της διαδικασίας παραγωγής) που στοχεύει στην πρόληψη, περιορισμό ή επεξεργασία της ρύπανσης και στη διαχείριση των εκπομπών (αερίων, υγρών ή στερεών αποβλήτων, θορύβου, κλπ.) προς το περιβάλλον που δημιουργούνται κατά τη διαδικασία παραγωγής. Περιλαμβάνονται επίσης επενδύσεις για προσθήκες, συντηρήσεις και βελτιώσεις που αυξάνουν τη διάρκεια ζωής ή τη δυνατότητα των υφιστάμενων εγκαταστάσεων. Επενδύσεις σε εξοπλισμό που τοποθετείται στο τέλος της διαδικασίας εγκαταστάσεις, που λειτουργούν ανεξάρτητα στο τέλος του παραγωγικού κύκλου, όπου συμβαίνει η εκπομπή ρύπων στο περιβάλλον. Αυτός ο εξοπλισμός διαχειρίζεται τη ρύπανση που έχει ήδη δημιουργηθεί, με την πρόληψη, έλεγχο και διαχείριση των ρύπων που ελευθερώνονται στο περιβάλλον. Η επένδυση υπολογίζεται από την τιμή αγοράς, από το κόστος κατασκευής της εγκατάστασης κλπ. Περιλαμβάνεται επίσης η αγορά γης για την εγκατάσταση του εξοπλισμού. Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για λόγους υγιεινής ή ασφάλειας στους χώρους εργασίας δεν περιλαμβάνονται. Επενδύσεις σε εξοπλισμό ενσωματωμένο στη διαδικασία παραγωγής: αναφέρονται σε εγκαταστάσεις (ή μέρος αυτών) που έχουν προσαρμοστεί ώστε να περιορίζουν τη ρύπανση ή να μετρούν το επίπεδο της ρύπανσης. Ο εξοπλισμός αυτός είναι ενσωματωμένος στη διαδικασία παραγωγής και δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αυτόνομος. Τρέχουσες δαπάνες εντός της επιχείρησης: αφορούν όλες τις τρέχουσες δαπάνες για περιβαλλοντική προστασία, εκτός από την αγορά υπηρεσιών από εξωτερικούς φορείς. Περιλαμβάνονται η κατανάλωση ενέργειας και υλικών, η αγορά φιλικών προς το περιβάλλον αγαθών, η ενασχόληση του προσωπικού της επιχείρησης σε ενέργειες περιβαλλοντικής προστασίας, η λειτουργία εξοπλισμού περιβαλλοντικής προστασίας και όλες οι σχετικές δαπάνες (εργατικά, συντήρηση κλπ.), γενική διοίκηση (π.χ. εγκατάσταση και συντήρηση περιβαλλοντικών πληροφοριακών συστημάτων) κλπ. Τρέχουσες δαπάνες για την αγορά υπηρεσιών: αφορούν όλα τα τέλη και τις πληρωμές σε εξωτερικούς φορείς (εκτός της επιχείρησης) έναντι της παροχής υπηρεσιών περιβαλλοντικής προστασίας. Περιλαμβάνονται πληρωμές για τη συλλογή και επεξεργασία στερεών αποβλήτων και λυμάτων, πληρωμές σε περιβαλλοντικούς συμβούλους (π.χ. για την εκπαίδευση του προσωπικού, για τη λειτουργία και τη συντήρηση εγκαταστάσεων και εξοπλισμών περιβαλλοντικής προστασίας) κτλ. Έσοδα από δραστηριότητες περιβαλλοντικής προστασίας περιλαμβάνονται έσοδα από την παροχή υπηρεσιών περιβαλλοντικής φύσεως σε άλλες επιχειρήσεις ή οργανισμούς (για παράδειγμα, επεξεργασία των βιομηχανικών αποβλήτων άλλων επιχειρήσεων), έσοδα από δημόσιες παροχές, παροχές από μη κυβερνητικούς οργανισμούς, έσοδα από ενδιάμεσα προϊόντα (όπως έσοδα από την επαναχρησιμοποίηση υλικών που προκύπτουν από δραστηριότητες περιβαλλοντικής προστασίας, έσοδα από την πώληση τέτοιων προϊόντων σε άλλους οργανισμούς ή επιχειρήσεις κτλ) και άλλα έσοδα περιβαλλοντικής φύσης που δεν εμπίπτουν στα προηγούμενα. Τελευταία Ενημέρωση: 11/08/2011