Έρευνα Καινοτομίας 2004-2006
Μεθοδολογικό σημείωμα για την Έρευνα Καινοτομίας 2004-2006 Η Έρευνα Καινοτομίας διεξήχθη το τρίτο τρίμηνο του 2007 με περίοδο αναφοράς τα έτη 2004 – 2006. Σκοπός της έρευνας, που διεξήχθη για τρίτη φορά στην Κύπρο, ήταν η συλλογή πληροφοριών για τα νέα ή σημαντικά βελτιωμένα προϊόντα ή διαδικασίες και άλλες συναφείς δραστηριότητες (όπως την καινοτομία στον τομέα της οργάνωσης και της εμπορίας), καθώς επίσης και για τις επιπτώσεις και τα οφέλη τέτοιων δραστηριοτήτων στις επιχειρήσεις. Οι προηγούμενες παρόμοιες έρευνες αφορούσαν τα έτη 2000 – 2002 και 2002 – 2004. Η έρευνα κάλυψε μόνο τις επιχειρήσεις με αριθμό απασχολουμένων 10 άτομα και άνω. Ο πληθυσμός της έρευνας αριθμούσε 1.233 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έναν από τους ακόλουθους τομείς οικονομικής δραστηριότητας (στην παρένθεση ο κώδικας NACE Αναθ. 1.1): Βιομηχανία - Ορυχεία και λατομεία (τίτλος Γ) - Μεταποίηση (τίτλος Δ) - Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και νερού (τίτλος Ε) Υπηρεσίες - Χονδρικό εμπόριο και εμπόριο με προμήθεια, εκτός από το εμπόριο αυτοκινήτων και μοτοσικλετών (τμήμα 51) - Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες (τίτλος Θ) - Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί (τίτλος Ι) - Πληροφορική και συναφείς δραστηριότητες (τμήμα 72) - Έρευνα και ανάπτυξη (τμήμα 73) - Δραστηριότητες αρχιτεκτόνων και μηχανικών (ομάδα 74.2) - Τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις (ομάδα 74.3) Η έρευνα ήταν πλήρως εναρμονισμένη με τη μεθοδολογία που καθορίστηκε από τη Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Eurostat), στη βάση κοινού ερωτηματολογίου που υιοθετήθηκε από όλες τις χώρες – μέλη της Ε.Ε. στα πλαίσια της Κοινοτικής Έρευνας Καινοτομίας (Community Innovation Survey, CIS 2006). Η έρευνα διενεργήθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1450/2004 της Επιτροπής. Για σκοπούς διεθνών συγκρίσεων, χρησιμοποιήθηκαν οι ορισμοί και οι έννοιες του “Εγχειριδίου του Όσλο”, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Η συλλογή των στοιχείων έγινε στο μεγαλύτερο μέρος της με προσωπική συνέντευξη στα υποστατικά των επιχειρήσεων. Επειδή η πλειοψηφία των ερωτήσεων αφορούσε θέματα στρατηγικού προγραμματισμού και διαχείρισης, καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε οι συνεντεύξεις να γίνουν είτε με το γενικό διευθυντή είτε με άλλο διευθυντικό ή ανώτερο στέλεχος της επιχείρησης, που να γνωρίζει πολύ καλά την πορεία, τους στόχους και τις προοπτικές της. Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε μερικώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από πόρους του προγράμματος Μεταβατικής Διευκόλυνσης 2005 για τις δέκα νέες χώρες – μέλη της Ε.Ε. Μορφές καινοτομίας Υπάρχουν 5 μορφές καινοτομικών δραστηριοτήτων που δημιουργούν 2 κατηγορίες Τεχνολογική καινοτομία προϊόντων και διαδικασιών - Καινοτομία προϊόντος - Καινοτομία διαδικασίας - Συνεχιζόμενες και/ή ανακληθείσες καινοτομικές δραστηριότητες Καινοτομία οργάνωσης και εμπορίας - Οργανωτική καινοτομία - Καινοτομία εμπορίας Η έρευνα επικεντρώθηκε κυρίως στις καινοτομικές δραστηριότητες της πρώτης κατηγορίας. Τεχνολογική καινοτομία προϊόντων και διαδικασιών Ως τεχνολογική καινοτομία ορίζεται ένα νέο ή σημαντικά βελτιωμένο προϊόν (υλικό αγαθό ή υπηρεσία) που έχει εισαχθεί στην αγορά ή η εισαγωγή στην επιχείρηση μίας νέας ή σημαντικά βελτιωμένης παραγωγικής διαδικασίας. Η καινοτομία βασίζεται στα αποτελέσματα νέων τεχνολογικών εξελίξεων, νέων συνδυασμών υπάρχουσων τεχνολογιών ή στη χρησιμοποίηση άλλου είδους γνώσεων που αποκτήθηκαν από την επιχείρηση. Η καινοτομία πρέπει να είναι νέα για την επιχείρηση. Δεν πρέπει υποχρεωτικά να είναι νέα για την αγορά ή η επιχείρηση να είναι η πρώτη που την εισήγαγε. Επιπλέον, δεν ενδιαφέρει το αν η καινοτομία αναπτύχθηκε από την ίδια την επιχείρηση ή από άλλη επιχείρηση. Όμως, η απλή πώληση καινοτομιών που έχουν εξ’ ολοκλήρου παραχθεί και αναπτυχθεί από άλλες επιχειρήσεις δεν περιλαμβάνεται. Καινοτομία προϊόντος είναι η εισαγωγή στην αγορά ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας που είναι είτε νέο είτε σημαντικά βελτιωμένο προϊόν ή υπηρεσία σε σχέση με τα βασικά του χαρακτηριστικά, τις τεχνικές προδιαγραφές, το ενσωματωμένο λογισμικό ή άλλα μη υλικά συστατικά, προτιθέμενες χρήσεις ή τη φιλικότητα προς τον χρήστη. Οι μεταβολές καθαρά αισθητικής φύσεως δεν περιλαμβάνονται. Καινοτομία διαδικασίας είναι η εφαρμογή μιας νέας ή σημαντικά βελτιωμένης διαδικασίας παραγωγής, μεθόδου παροχής και διανομής ή διαδικασίας υποστήριξης για τα αγαθά ή τις υπηρεσίες. Το αποτέλεσμα (της διαδικασίας) θα πρέπει να είναι σημαντικό σε σχέση με τον όγκο της παραγωγής, την ποιότητα των προϊόντων ή το κόστος παραγωγής και διανομής. Καθαρά οργανωτικές ή διοικητικές μεταβολές δεν περιλαμβάνονται. Οι συνεχιζόμενες και/ή ανακληθείσες καινοτομικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν την αγορά μηχανημάτων, εξοπλισμού, λογισμικού και αδειών, καθώς επίσης τεχνολογικές εργασίες και εργασίες ανάπτυξης, την κατάρτιση, την προώθηση πωλήσεων και τις δραστηριότητες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ) όταν πραγματοποιούνται συγκεκριμένα για την ανάπτυξη ή/και την εφαρμογή μιας καινοτομίας προϊόντος ή διαδικασίας και για κάποιο λόγο αυτές είτε συνεχίζονται και δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα είτε έχουν ανακληθεί και τερματιστεί. Ο βαθμός τεχνολογικής καινοτομικής δραστηριότητας σε κάθε επιχείρηση συνοψίζεται ως εξής: 1. Σύνολο επιχειρήσεων 1.1. Επιχειρήσεις με καινοτομικές δραστηριότητες 1.1.1. Καινοτομία προϊόντος και/ή διαδικασίας 1.1.1.1. Καινοτομία προϊόντος μόνο 1.1.1.2. Καινοτομία διαδικασίας μόνο 1.1.1.3. Καινοτομία προϊόντος και διαδικασίας 1.1.2. Συνεχιζόμενη και/ή ανακληθείσα καινοτομική δραστηριότητα 1.2. Επιχειρήσεις χωρίς καινοτομικές δραστηριότητες Καινοτομία οργάνωσης και εμπορίας Οργανωτική καινοτομία είναι η εφαρμογή νέων μεθόδων ή σημαντικών μεταβολών των μεθόδων, όσον αφορά τη δομή ή τη διοίκηση της επιχείρησης, που αποσκοπούν στη βελτίωση της χρήσης των γνώσεων στην επιχείρηση, της ποιότητας των αγαθών και των υπηρεσιών ή της αποτελεσματικότητας των ροών εργασίας. Καινοτομία εμπορίας είναι η εφαρμογή νέων ή σημαντικά βελτιωμένων σχεδίων ή μεθόδων πώλησης που αποσκοπούν στην αύξηση της ελκυστικότητας των αγαθών και των υπηρεσιών ή στην είσοδο σε νέες αγορές. Τα στοιχεία των πινάκων Το αρχείο αποτελείται από 7 πίνακες που δίνουν το ποσοστό των επιχειρήσεων ανά κατηγορία μεγέθους απασχόλησης και τομέα οικονομικής δραστηριότητας για την τεχνολογική καινοτομία και την καινοτομία οργάνωσης και εμπορίας. Στις πηγές πληροφόρησης καλύπτεται ο βαθμός σημασίας διαφόρων πηγών πληροφόρησης που παρείχαν πληροφορίες για νέα σχέδια/έργα καινοτομίας ή συνέβαλαν στην ολοκλήρωση υπαρχόντων σχεδίων/έργων καινοτομίας. Η καινοτομική συνεργασία είναι η ενεργή συμμετοχή σε καινοτομικές δραστηριότητες μαζί με άλλες επιχειρήσεις ή μη εμπορικά ιδρύματα. Δεν είναι απαραίτητο να έχουν εμπορικό όφελος και οι δύο εταίροι. Εξαιρείται η καθαρή ανάθεση εργασιών σε τρίτους χωρίς ενεργή συνεργασία. Στη χρηματοδότηση της καινοτομίας περιλαμβάνεται η οικονομική υποστήριξη μέσω φορολογικών κινήτρων ή εκπτώσεων, επιχορηγήσεων, επιδοτουμένων δανείων και εγγυήσεων δανείων από διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης. Δεν περιλαμβάνονται οι ερευνητικές και άλλες καινοτομικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται αποκλειστικά για το δημόσιο τομέα βάσει σύμβασης. Ερμηνεία των πινάκων Στον πίνακα για την τεχνολογική καινοτομία προϊόντων και διαδικασιών, ο αριθμός 35,02 σημαίνει ότι στην κατηγορία μεγέθους απασχόλησης 10-49 το ποσοστό του συνόλου των επιχειρήσεων με καινοτομικές δραστηριότητες ήταν 35,02%. Στην κατηγορία αυτή εμπίπτει το 81,81% του συνολικού αριθμού των επιχειρήσεων που περιλήφθηκαν στην έρευνα. Ομοίως στον πίνακα για την καινοτομία οργάνωσης και εμπορίας, ο αριθμός 27,56 σημαίνει ότι στην κατηγορία μεγέθους απασχόλησης 10-49 το ποσοστό του συνόλου των επιχειρήσεων με καινοτομικές δραστηριότητες αλλά και με καινοτομίες οργάνωσης και/ή εμπορίας ήταν 27,56%. To υπόλοιπο 7,46% (= 35,02 - 27,56) είχε καινοτομικές δραστηριότητες αλλά όχι και καινοτομίες οργάνωσης και/ή εμπορίας. Αν κάποιος θέλει το αντίστοιχο ποσοστό ανάμεσα στις επιχειρήσεις με καινοτομική δραστηριότητα διαιρεί το 27,56 με το 35,02 (= 78,70%). Το αντίστροφο ισχύει στους πίνακες όπου τα ποσοστά είναι ανάμεσα στις επιχειρήσεις με ή χωρίς καινοτομικές δραστηριότητες. Αν κάποιος θέλει το αντίστοιχο ποσοστό επί του συνόλου των επιχειρήσεων στην κατηγορία μεγέθους απασχόλησης 10-49, τότε πολλαπλασιάζει με το 35,02% κτλ. Τελευταία Ενημέρωση: 24/07/2008