Έρευνα Επιμόρφωσης Ενηλίκων, 2006 και 2012
Μεθοδολογικό σημείωμα για την Έρευνα Επιμόρφωσης Ενηλίκων, 2006 και 2012 Η Έρευνα Επιμόρφωσης Ενηλίκων του 2012 έχει διεξαχθεί κατά την περίοδο Απριλίου-Μαϊου 2012, με σκοπό να συλλέξει στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή του πληθυσμού ηλικίας 25-64 χρονών σε δραστηριότητες μάθησης κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε με μερική χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μια προσπάθεια να μετρηθεί συλλογικά η συμμετοχή των ενηλίκων σε δραστηριότητες ‘Δια Βίου Μάθησης’ και είναι η δεύτερη φορά που διεξάγεται, τόσο στην Κύπρο όσο και στις υπόλοιπες χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρώτη φορά που διεξήχθη ήταν το 2006 κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Σκοπός έρευνας Σκοπός της έρευνας ήταν η συλλογή στοιχείων σχετικά με τη συμμετοχή του πληθυσμού σε κάθε τύπο δραστηριότητας μάθησης, η οποία πραγματοποιείται με πρόθεση τη μάθηση, είτε αυτή αφορά κανονική εκπαίδευση, είτε μη-κανονική εκπαίδευση, είτε άτυπη μάθηση. Σημειώνεται ότι η τυχαία μάθηση, δηλαδή η μάθηση η οποία αποκτάται χωρίς να υπάρχει πρόθεση από πριν για κάτι τέτοιο, δεν καλύφθηκε από την έρευνα αυτή. Η έρευνα επικεντρώθηκε στην περιγραφή των δραστηριοτήτων μάθησης, όπως το θέμα της δραστηριότητας, το λόγο συμμετοχής, τις δαπάνες για τη συμμετοχή, το διδακτικό χρόνο, κ.α.. Επιπρόσθετα, σκοπός ήταν να συλλεχθούν και άλλες πληροφορίες σχετικές με τη συμμετοχή σε δραστηριότητες μάθησης, όπως τα εμπόδια στη συμμετοχή ή για τη μη συμμετοχή, την ικανότητα χρήσης Η.Υ, γνώσεις ξένων γλωσσών, συμμετοχή στα πολιτιστικά και κοινωνικά και τη συμπεριφορά ως προς τη μάθηση. Κάλυψη Για την έρευνα που διεξήχθη το 2006, καλύφθηκε τυχαίο δείγμα 4.810 ιδιωτικών νοικοκυριών με άτομα ηλικίας 25-64 χρονών από τις αστικές και αγροτικές περιοχές όλων των επαρχιών στις περιοχές που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ για την έρευνα που διεξήχθη το 2012 το δείγμα ήταν μικρότερο και ανερχόταν σε 2.404 ιδιωτικά νοικοκυριά. Σε κάθε νοικοκυριό επιλέγηκε τυχαία ένα άτομο για συνέντευξη. Η έρευνα κάλυψε τον πληθυσμό που είχε ως συνήθη διαμονή του την Κύπρο ή σκόπευαν να διαμείνουν στην Κύπρο για τουλάχιστον 12 μήνες. Δεν συμπεριέλαβε τους εθνοφρουρούς, τους Κύπριους φοιτητές που φοιτούσαν στον εξωτερικό όπως επίσης και τους ξένους που εργάζονταν σε πρεσβείες ή διπλωματικές αποστολές στην Κύπρο. Δειγματοληψία Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της απλής τυχαίας δειγματοληψίας στρωματοποιημένη κατά επαρχία και αστική/αγροτική περιοχή. Για την έρευνα του 2006, το ποσοστό ανταπόκρισης ήταν 75,8%, με τελικό δείγμα τα 4.810 άτομα, ενώ για την έρευνα του 2012, το ποσοστό ανταπόκρισης ανήλθε στα 80,1% με τελικό δείγμα τα 2.404 άτομα. Μέθοδος συλλογής στοιχείων Η συλλογή των στοιχείων έγινε με προσωπική συνέντευξη χρησιμοποιώντας φορητούς Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές (μέθοδος CAPI - Computer Assisted Personal Interview). Το ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο έχει δημιουργηθεί με το πρόγραμμα Blaise. ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΟΡΩΝ Δια βίου μάθηση: περιλαμβάνει κάθε δραστηριότητα μάθησης, που πραγματοποιείται κατά στη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, με στόχο τη βελτίωση των γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων του. Η μάθηση αυτή μπορεί να γίνεται μέσα σε προσωπικά, κοινωνικά ή επαγγελματικά πλαίσια μέσω της κανονικής, μη-κανονικής ή άτυπης εκπαίδευσης. Δραστηριότητα μάθησης: ορίζεται ως οποιαδήποτε οργανωμένη δραστηριότητα ενός ατόμου με σκοπό τη βελτίωση της γνώσης, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων του. Τα δύο βασικά κριτήρια για να διακρίνουμε μια δραστηριότητα σε μαθησιακή ή μη μαθησιακή δραστηριότητα είναι: 1) να υπάρχει πρόθεση για μάθηση, δηλαδή να είναι σκόπιμη και 2) να είναι οργανωμένη, είτε από άλλο άτομο ή σώμα είτε από τον ίδιο το μαθητευόμενο. Τύπος δραστηριοτήτων μάθησης Κανονική Εκπαίδευση: αναφέρεται στις δραστηριότητες μάθησης οι οποίες είναι μέρος του κανονικού εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτό συμπεριλαμβάνει όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, δημόσια και ιδιωτικά (σχολεία, κολέγια, πανεπιστήμια) τα οποία προσφέρουν οργανωμένη, καθορισμένη και συστηματική εκπαίδευση και καταλήγει σε απονομή απολυτηρίου/ πτυχίου/ πιστοποιητικού αναγνωρισμένου επιπέδου πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας ή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Μη-κανονική εκπαίδευση: αναφέρεται στις δραστηριότητες μάθησης οι οποίες πραγμα-τοποιούνται εκτός του κανονικού εκπαιδευτικού συστήματος αλλά είναι οργανωμένες και βασίζονται σε διδασκαλία. Μπορεί να είναι μικρής ή μεγαλύτερης διάρκειας και συνήθως κάποιος δηλώνει συμμετοχή για να τις παρακολουθήσει. Σε αυτές τις δραστηριότητες συμπεριλαμβάνονται τα σεμινάρια, συνέδρια, σειρά μαθημάτων, επιμορφωτικά μαθήματα, φροντιστήρια/ ιδιαίτερα μαθήματα όπως επίσης και το ‘σύστημα μαθητείας’ και τα ‘απογευματινά και βραδινά τμήματα τεχνικών σχολών’. Άτυπη μάθηση: αναφέρεται στις μεθόδους μάθησης χωρίς δάσκαλο που δεν αποτελούν μέρος άλλης μαθησιακής δραστηριότητας ή προγράμματος σπουδών τα οποία διδάσκονται. Είναι οι διάφορες δραστηριότητες στις οποίες κάποιος μαθαίνει από μόνος του (σκόπιμα) και η διαδικασία μάθησης οργανώνεται από τον ίδιο χωρίς την άμεση εμπλοκή δασκάλου ή εκπαιδευτικού ιδρύματος. Οι μέθοδοι άτυπης μάθησης που καλύφθηκαν στην έρευνα είναι: 1. Μάθηση με τη βοήθεια φίλου, συνάδελφου ή μέλους της οικογένειας. 2. Χρησιμοποιώντας έντυπο υλικό (π.χ βιβλία, επαγγελματικά περιοδικά, κ.λ.π) 3. Χρησιμοποιώντας τον Η.Υ σε σύνδεση με το διαδίκτυο ή χωρίς. 4. Παρακολουθώντας εκπαιδευτικά προγράμματα στην τηλεόραση, ραδιόφωνο, DVD. 5. Παρακολουθώντας οργανωμένες ξεναγήσεις όπως σε μουσεία, αρχαιολογικού χώρους, κ.λ.π 6. Σε κέντρα μάθησης όπως βιβλιοθήκες, πολιτιστικά κέντρα, κ.λ.π. Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις που εκφράζονται εδώ ανήκουν στο συγγραφέα και ως ακολούθως με κανέναν τρόπο δεν μπορούν να ερμηνευθούν ως οι επίσημες απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τελευταία Ενημέρωση: 27/02/2014 Για περισσότερες πληροφορίες : Κα. Δήμητρα Κώστα Τηλ. 22602147 Κα. Μαρία Χατζηπροκόπη Τηλ. 22602146