Μεθοδολογία παραγωγής Στατιστικών Εξωτερικού Εμπορίου
1. Σύστημα καταγραφής , ορισμοί και ταξινομήσεις
Οι στατιστικές εξωτερικού εμπορίου καλύπτουν τόσο τις συναλλαγές αγαθών μεταξύ κρατών μελών όσο και τις συναλλαγές με Τρίτες Χώρες.
Πηγές
Μέχρι την 1η Μαΐου 2004 οι εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε) ως επίσης και οι συναλλαγές με τρίτες χώρες (χώρες εκτός Ε.Ε) καταγράφονταν στα Ενιαία Διοικητικά Έγγραφα (ΕΔΕ) και τα αγαθά υπέκειντο σε τελωνειακό έλεγχο. Ως συνέπεια της ένταξής μας στην Ε.Ε καταργήθηκαν οι τελωνειακοί έλεγχοι μεταξύ των κρατών μελών και κατ΄ επέκταση έπαυσε η υποχρέωση υποβολής των ΕΔΕ για τη διακίνηση αγαθών
εντός του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου, εξακολούθησε όμως να ισχύει για τις συναλλαγές με τρίτες χώρες. Ο μηχανισμός των ΕΔΕ, πριν την κατάργηση του, αφενός αποτελούσε την βάση για τη συλλογή πληροφοριών και στατιστικών του εξωτερικού εμπορίου. Η Ε.Ε, αναγνωρίζοντας την ανάγκη να καλυφθούν τα κενά που δημιουργούσε η κατάργηση των ΕΔΕ, επινόησε και θέσπισε σε νομοθεσία το Σύστημα Στατιστικών Ενδοκοινοτικού Εμπορίου (INTRASTAT - Intracommunity
Statistics).
Οι στατιστικές πληροφορίες που απαιτούνται από το σύστημα INTRASTAT παρέχονται με περιοδικές δηλώσεις που υποβάλλονται από τον υπόχρεο παροχής των στατιστικών πληροφοριών στις αρμόδιες εθνικές υπηρεσίες και καλύπτουν τη διακίνηση εμπορευμάτων που εγκαταλείπουν το κράτος μέλος αποστολής και τη διακίνηση εμπορευμάτων που εισέρχονται στο κράτος μέλος άφιξης. Η
Νομοθεσία που διέπει το INTRASTAT είναι ‘Ο περί Στατιστικών των συναλλαγών αγαθών μεταξύ κρατών μελών (INTRASTAT) Νόμος του 2004 (Ν. 38(Ι)/2004) (Τροποποιητικός)’ καθώς και Κανονισμοί της Ε.Ε και καλύπτει περίπου το 98% το εμπορίου με την Κοινότητα. Ανεξάρτητα από την υποχρέωση ή μη της υποβολής της δήλωσης INTRASTAT, τα εγγεγραμμένα στο Μητρώο ΦΠΑ πρόσωπα που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές δηλώνουν τη στατιστική αξία των συναλλαγών αυτών στη φορολογική τους δήλωση. Τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα για τον προσδιορισμό των υπόχρεων παροχής πληροφοριών, για τον έλεγχο των παρεχόμενων πληροφοριών και για τον καταρτισμό και τήρηση του Μητρώου των ενδοκοινοτικών φορέων.
Οι στατιστικές πληροφορίες για το εμπόριο με Τρίτες Χώρες παρέχονται απευθείας από το Τμήμα Τελωνείων. Οι πληροφορίες για τις εισαγωγές εμπορευμάτων από Τρίτες Χώρες συλλέγονται από το μηχανογραφημένο σύστημα Τελωνείων ‘ΘΗΣΕΑΣ’ ενώ για τις εξαγωγές εμπορευμάτων προς Τρίτες Χώρες από τα Ενιαία Διοικητικά Έγγαφα (ΕΔΕ).
Σύστημα Καταγραφής /Πεδίο εφαρμογής στατιστικών
· Στατιστικές Εμπορίου με Τρίτες Χώρες
Οι στατιστικές για τις εμπορικές συναλλαγές με Τρίτες Χώρες καταρτίζονται με βάση το general trade system το οποίο περιλαμβάνει εμπορεύματα τα οποία εισέρχονται ή εξέρχονται στην/από την Κύπρο περιλαμβανομένων των εμπορευμάτων που εισέρχονται/εξέρχονται σε/από αποθήκες τελωνειακής
αποταμίευσης και ελεύθερες ζώνες, με εξαίρεση το εμπόριο διαμετακόμισης.
· Στατιστικές Ενδοκοινοτικού Εμπορίου
Οι στατιστικές για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών καλύπτουν τις αποστολές και τις αφίξεις εμπορευμάτων.
Οι αφίξεις καλύπτουν τα ακόλουθα εμπορεύματα που εισέρχονται στο κράτος μέλος άφιξης και τα οποία απεστάληκαν αρχικά από άλλο κράτος μέλος:
α) Κοινοτικά εμπορεύματα, εκτός από εμπορεύματα σε απλή κυκλοφορία μεταξύ κρατών μελών;
β) Εμπορεύματα που είχαν τεθεί προγενέστερα στο κράτος μέλος αποστολής υπό το τελωνειακό καθεστώς της τελειοποίησης για επανεξαγωγή ή της μεταποίησης υπό τελωνειακό έλεγχο και τα οποία διατηρούνται υπό το τελωνειακό καθεστώς
της τελειοποίησης υπό τελωνειακό έλεγχο ή τίθεται σε ελεύθερη κυκλοφορία στο κράτος μέλος άφιξης;
γ) Για ειδικά εμπορεύματα ή ειδική κυκλοφορία εφαρμόζονται διαφορετικές διατάξεις (π.χ πλοία και αεροσκάφη).
Οι αποστολές καλύπτουν τα ακόλουθα εμπορεύματα που εξέρχονται από το κράτος μέλος αποστολής με προορισμό άλλο κράτος μέλος:
α) Κοινοτικά εμπορεύματα, εκτός από εμπορεύματα σε απλή κυκλοφορία μεταξύ κρατών μελών;
β) Εμπορεύματα που έχουν τεθεί στο κράτος μέλος αποστολής υπό το τελωνειακό καθεστώς της τελειοποίησης για επανεξαγωγή ή της μεταποίησης υπό τελωνειακό έλεγχο;
γ) Για ειδικά εμπορεύματα ή ειδική κυκλοφορία εφαρμόζονται διαφορετικές διατάξεις (π.χ πλοία και αεροσκάφη).
Τα στατιστικά στοιχεία ενδοκοινοτικού εμπορίου δεν περιλαμβάνουν στατιστικές για τη διαμετακόμιση.
Περίοδος Αναφοράς
· Στατιστικές Εμπορίου με Τρίτες Χώρες
Ως περίοδος αναφοράς νοείται ο ημερολογιακός μήνας όπου ολοκληρώνονται οι τελωνειακές διαδικασίες και αποδεσμεύονται τα εμπορεύματα από τις Τελωνειακές Αρχές.
· Στατιστικές Ενδοκοινοτικού Εμπορίου
Ως περίοδος αναφοράς νοείται ο ημερολογιακός μήνας αποστολής ή άφιξης των εμπορευμάτων.
Στατιστική Αξία
Η στατιστική αξία είναι η αξία που υπολογίζεται στα εθνικά σύνορα.
Περιλαμβάνει μόνο τις συναφείς δαπάνες (ναύλος, ασφάλεια) στην περίπτωση των εξαγωγών/αποστολών, στο τμήμα της διαδρομής που βρίσκεται επί του εδάφους του κράτους μέλους αποστολής/εξαγωγής και στην περίπτωση των εισαγωγών/αφίξεων , στο τμήμα της διαδρομής που βρίσκεται εκτός του κράτους μέλους άφιξης/ εισαγωγής. Πρόκειται για την αξία σε fob (ελεϋθερο
επί του πλοίου), για τις εξαγωγές/αποστολές και για την αξία σε cif (κόστος, ασφάλεια και ναύλος), για τις εισαγωγές/αφίξεις.
Εγχώρια παραγόμενα και ξένα εμπορεύματα Εγχώρια παραγόμενα εμπορεύματα είναι τα εμπορεύματα που παράγονται εξ’ ολοκλήρου στην Κύπρο ή εμπορεύματα που παράχθηκαν σε άλλη χώρα (έκτος Κύπρου) αλλά πραγματοποιήθηκε εντός Κύπρου οικονομικά ουσιαστική μεταποίηση ή επεξεργασία που οδήγησε στην κατασκευή νέου προϊόντος ή αντιπροσωπεύει σημαντικό στάδιο της διαδικασίας κατασκευής.
Ξένα εμπορεύματα είναι τα εμπορεύματα που παράχθηκαν σε άλλη χώρα εκτός Κύπρου.
Εμπορικός Εταίρος
Οι εξαγωγές και αποστολές εμπορευμάτων καταρτίζονται με βάση τη χώρα προορισμού, δηλ. το τελευταίο κράτος το οποίο, κατά τη στιγμή της εξαγωγής/αποστολής είναι γνωστό ότι αποστέλλονται τα εμπορεύματα.
Ως εμπορικός εταίρος για τις εισαγωγές νοείται η χώρα καταγωγής των εμπορευμάτων, δηλ. η χώρα στην οποία τα εμπορεύματα παράγονται εξ’ ολοκλήρου. Ένα εμπόρευμα, στην παραγωγή του οποίου εμπλέκονται δύο ή περισσότερες χώρες, κατάγεται από την χώρα στην οποία συντελέστηκε η
τελευταία, οικονομικά ουσιαστική μεταποίηση ή επεξεργασία που πραγματοποιήθηκε σε επιχείρηση, εξοπλισμένη με τα μέσα που απαιτούνται για το σκοπό αυτό και οδήγησε στην κατασκευή νέου προϊόντος ή αντιπροσωπεύει σημαντικό στάδιο της διαδικασίας κατασκευής.
Ως κράτος μέλος εταίρος νοείται το κράτος μέλος προέλευσης, κατά την άφιξη. Ως κράτος µέλος προέλευσης, κατά την άφιξη, θεωρείται το κράτος µέλος αποστολής, όταν τα εµπορεύµατα εισέρχονται απευθείας από άλλο κράτος µέλος. Στην περίπτωση που τα εµπορεύµατα, πριν να φτάσουν στο κράτος µέλος άφιξης, εισήλθαν σε ένα ή περισσότερα κράτη µέλη υπό διαµετακόµιση και, στα εν λόγω κράτη, έκαναν στάση ή αποτέλεσαν αντικείµενο νοµικών πράξεων
που δεν περικλείονται στη µεταφορά τους (π.χ. µεταβίβαση κυριότητας), ως κράτος-µέλος προέλευσης θεωρείται το τελευταίο κράτος µέλος όπου πραγµατοποιήθηκαν τέτοιες στάσεις ή πράξεις.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ
Ταξινόμηση εμπορευμάτων
Το «Εναρμονισμένο σύστημα περιγραφής και κωδικοποίησης των εμπορευμάτων» (ΕΣ) του Συμβουλίου Τελωνειακής Συνεργασίας (ΣΤΣ) αποτελεί σε όλο τον κόσμο τη βάση για τις ονοματολογίες των στατιστικών του εξωτερικού εμπορίου και για τα τελωνειακά δασμολόγια.
Η κατάταξη των εμπορευμάτων βασίζεται στη συνδυασμένη ονοματολογία. Η Συνδυασμένη Ονοματολογία (ΣΟ) είναι η ονοματολογία των εμπορευμάτων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η οποία ικανοποιεί τις απαιτήσεις των στατιστικών του εξωτερικού εμπορίου (τόσο ενδοκοινοτικού όσο και του εμπορίου με την Ε.Ε).
Ονοματολογία χωρών και εδαφών
Η κάθε χώρα, είτε αυτή είναι άλλο κράτος μέλος είτε τρίτη χώρα, προσδιορίζεται από τον κωδικό που της έχει δοθεί στην ισχύουσα έκδοση της ονοματολογίας των χωρών. Η αλφαβητική κωδικοποίηση των χωρών και εδαφών βασίζεται στο ισχύον πρότυπο ISO alpha-2 σύμφωνα με τις απαιτήσεις της
Κοινοτικής νομοθεσίας.
2. Κάλυψη στατιστικών εξωτερικού εμπορίου
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΩΦΛΙΑ
· Κατώφλια Εμπορίου με Τρίτες Χώρες
Οι στατιστικές που καταρτίζονται για τις εμπορικές συναλλαγές με Τρίτες Χώρες δεν περιλαμβάνουν εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων όπου η αξία τους δεν υπερβαίνει το τελωνειακό κατώφλι.
· Κατώφλια Ενδοκοινοτικού Εμπορίου
Από την 1η Μαΐου 2004 κάθε πρόσωπο εγγεγραμμένο στο Μητρώο ΦΠΑ που αποστέλλει αγαθά σε ή/και παραλαμβάνει αγαθά από άλλα κράτη μέλη, η αξία των οποίων υπερβαίνει τα στατιστικά κατώφλια/όρια απαλλαγής που ισχύουν για τον εκάστοτε χρόνο, υποχρεούται να υποβάλλει κάθε μήνα στην Υπηρεσία Φ.Π.Α. τη δήλωση INTRASTAT τόσο για τις αποστολές όσο και για τις αφίξεις
αγαθών. Για το 2006, το όριο απαλλαγής τόσο για τις αποστολές όσο και για τις αφίξεις είναι £40.000.
Η υποχρέωση παροχής πληροφοριών που απαιτούνται στο σύστημα INTRASTAT δημιουργείται αν η αξία των αφίξεων ή / και αποστολών του προηγούμενου έτους:
(α) υπερβαίνει τα όρια που καθορίστηκαν για το τρέχον έτος, οπότε ο εμπορευόμενος έχει υποχρέωση για υποβολή της δήλωσης INTRASTAT για το τρέχον έτος (ανεξάρτητα αν κατά το προηγούμενο έτος υπέβαλλε ή όχι δηλώσεις INTRASTAT).
(β) δεν υπερβαίνει τα όρια που καθορίστηκαν για το τρέχον έτος, ο εμπορευόμενος πρέπει κατά το τρέχον έτος να προσθέτει κάθε μήνα την αξία των αφίξεων ή/ και των αποστολών και κατά το μήνα στον οποίο διαπιστώνει ότι η συνολική αυτή αξία έχει υπερβεί τα όρια.
3. Περιοδικότητα και εγκυρότητα
Οι στατιστικές Εξωτερικού Εμπορίου δημοσιεύονται σε μηνιαία και ετήσια βάση. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δημοσιεύονται στις 40 ημέρες μετά το μήνα αναφοράς, ενώ τα αναλυτικά αποτελέσματα στις 70 ημέρες μετά το μήνα αναφοράς.
Επικοινωνία
Κλάδος Εξωτερικού Εμπορίου
Αρ. Τηλ.: (+357) 22605122
(+357) 22602205
(+357) 22602214
Τελευταία Ενημέρωση: 25 Ιουλίου, 2006